Proces dla e-deklaracji – czyli pytanie z odpowiedzią

Rozliczyłaś/eś już pit? Rozliczasz się razem czy osobno? Czy są jakieś ulgi? Czy będzie zwrot czy kwota do zapłaty? Do kiedy dokładnie jest termin? Gdzie jest mój urząd? Czy rozliczasz się elektronicznie? Te i wiele pytań pojawia się obecnie w naszych rozmowach. Przyczyna jest prosta. Już niedługo kończy się termin, kiedy można składać roczne deklaracje podatkowe.

Wielu podatników zdecyduje się po raz pierwszy lub kolejny złożyć swoją deklarację elektronicznie. W tym celu skorzysta z aplikacji w przeglądarce lub pobranej na komputer, wypełni dane, a następnie wybierze “Złóż deklarację”. Na koniec będzie czekać na otrzymanie tzw. UPO, czyli potwierdzenia złożenia deklaracji. W zależności od podsumowania na deklaracji, będzie musiał zapłacić brakującą kwotę podatku lub czekać na zwrot nadpłaty. Wariant takiego procesu opisany jest na poniższym diagramie.

Na diagramie, jak widać, proces został przedstawiony od strony aplikacji. Dodany został na nim również krok dot. komunikacji z serwisem ministerstwa, obsługującym elektroniczne składanie deklaracji. Jest też krok weryfikacyjny, który w takich aplikacjach występuje – dotyczący dochodu za rok poprzedzający rok, którego dotyczy składana deklaracja. Aplikacja przygotowuje komunikat z deklaracją (prawdopodobnie w xml) i wysyła żądanie (ang. request) jej przetworzenia przez serwis. Następnie czeka na odpowiedź (ang. response). Odpowiedź może wskazywać na przyjęcie deklaracji, poprawne jej przetworzenie czy błąd. Można powiedzieć, że jest to przykład zastosowania wzorca Pytanie-Odpowiedź (ang. request-response).

Aplikacja może prowadzić użytkownika przez wypełnienie deklaracji, sugerując ekranami lub pytaniami konkretne czynności lub też umożliwiać całkowicie samodzielne wypełnienie formularzy, podobnie jak w przypadku papierowej deklaracji. W trakcie wypełniania, może jedynie sprawdzać powiązania oraz zależności pól, a sprawdzanie konkretnych wartości jest dość ograniczone. Wypełnienie takiej deklaracji, mając pod ręką materiały źródłowe, trwa kilkanaście minut. Oczekiwanie na odpowiedź z serwisu to kilka minut. Można to zrobić w dowolnym, odpowiednim dla podatnika momencie. Nie musi także udawać się do urzędu, aby przekazać deklarację papierową.

Reklama

Inicjowanie – „Zapomnij” lub „Poczekaj”

Załóżmy, że w systemie cyklicznie jest uruchamiany określonego dnia i godziny proces ładowania danych z systemów dla Hurtowni Danych. W mechanizmie inicjowanym o określonej porze (tzw. Scheduler) następuje weryfikacja, czy są do wykonania procesy ładowania danych. Jeżeli taki proces istnieje, jest uruchamiany. Poniższy diagram w BPMN przedstawia sytuację, gdy następuje uruchomienie procesu ETL (ang. Extract, Transform, Load) pobierającego dane z bazy danych i po przetworzeniu umieszczającego je w Hurtowni danych. Proces ETL składa się z 3 etapów – Pobierania danych (ang. Extract), Przetwarzania (ang. Transform) oraz Ładowania (ang. Load) do Hurtowni. W każdym z tych etapów są wykonywane zaplanowane czynności. Dla przykładu przedstawiono kilka kroków z procesu Pobierania danych.

Wróćmy jednak do tytułu – „Zapomnij” lub „Poczekaj”. Tytuł sygnalizuje dwa wzorce postępowania możliwe do wykorzystania w ramach procesów i realizowanych czynności w ramach procesu. Zapomnij wskazuje na wzorzec Fire and Forget (Strzel/Uruchom i Zapomnij), który oznacza, że proces inicjujący działanie lub inny proces nie czeka na jego zakończenie, wynik działania. Z kolei Poczekaj wskazuje na inny wzorze – Request-Response (Zażądaj Odpowiedzi), który polega na oczekiwaniu na odpowiedź z wykonania procesu, czynności, czy usługi. Obydwa wzorce są wykorzystywane w systemach informatycznych. Pierwszy z nich, jest specyficzny dla długich procesów, związanych z przetwarzaniem danych, z czasami nieokreślonym czasem trwania i niemożliwym wręcz do zdefiniowania tzw. timeoutem.

Na powyższym diagramie komunikat „Uruchom proces ETL” jest odpalany bez oczekiwania na odpowiedź przez Harmonogram. Drugi ze wzorców został natomiast zasygnalizowany poprzez komunikaty „Q” i „A” przy poszczególnych krokach procesu Extract. Jest on specyficzny dla czynności, dla których musi wrócić odpowiedź do inicjatora – odpytanie o dostępność („DB”), odpytanie o wielkość („WD”) oraz odpytanie o dane („DZ”). Z czynnościami opartymi o wzorzec Request-Response jest silnie związania obsługa błędów oraz statusów.