Czas akcji

Posiadana przeze mnie domena z kończącą się ważnością i powiadomienia od operatora domeny zainspirowały mnie do dzisiejszego wpisu. Nie było w tym nic dziwnego, ale  otrzymałem kilka różnych wiadomości dotyczących mojej domeny w temacie jej przedłużenia, które skłoniły mnie do przemyśleń. Zacząłem się im przyglądać kiedy przyszły i jakie akcje mogłem wykonać na danym etapie obowiązywania domeny. W całym okresie poprzedzającym zakończenie ważności domeny mogłem wykonać takie akcje jak: czekać, opłacić domenę z wyprzedzeniem, zrezygnować z domeny, poprawić dane, anulować zamówienie itd. Poniższy diagram prezentuje te możliwości w odpowiednich odcinkach czasu (trochę uogólniony).

Dodatkowo na diagramie dodałem informację o tym kiedy podjąłem zdecydowaną akcję – na niebiesko – zrezygnowałem z przedłużenia domeny. I z perspektywy oceniam, że komunikaty zaznaczone na czerwono są zbędne (o nadmiarowych statusach pisałem również w innym wpisie). Wskazałem w systemie, że nie chce przedłużać domeny (musiałem to potwierdzić). Cennym komunikatem – na zielono – był ten potwierdzający skuteczność rezygnacji z domeny (bo zaznaczenie braku chęci do jedno, a sam fakt wyłączenia domeny to drugie). Co ciekawe otrzymałem jeden komunikat, mówiący o upłynięciu terminu płatności za domenę po terminie jej ważności – moim zdaniem ten komunikat może spowodować pewien niepokój u Klienta, że jednak nie wszystko odbyło się zgodnie z oczekiwaniami i będą konieczne jakieś wyjaśnienia lub jednak opłacenie faktury.

Myślę, że taki proces w przybliżeniu, ma miejsce w przypadku różnych subskrypcji, usług z określoną ważnością, automatycznie lub „ręcznie” przedłużanych, płatnych jednorazowo z dany okres lub automatycznie opłacanych w odstępach czasu (te odstępy są istotne przy zgłoszeniu ewentualnej rezygnacji). Niektóre podmioty wysyłają wiadomość raz z listą możliwych akcji do wykonania, a potem z potwierdzeniem wybranej akcji. Inni komunikują każdy etap a inni z kolei pozostawiają pełną kontrolę klientowi usługi (zgodnie z zapisami regulaminów) i jedynie potwierdzają (lub nie) wykonanie określonej akcji (bo w sumie wszystko widać w systemie, który udostępnia operator, choć z tym bywa różnie – nie mam dostępu do podglądu pewnych ustawień w jednym z takich systemów, gdy nastąpiła jego migracja na inne/nowsze rozwiązanie).

Okresy między akcjami do wykonania, powiadomienia są specyficznym elementem danego systemu. Podmiot projektujący system, a dokładnie powiadomienia z procesu, ustawia co i w którym momencie wysyła. Patrząc na diagram BPMN może to być zdarzenie czasowe, np. przypadające na 1 dzień miesiąca lub określoną godzinę dnia (tak jest w przykładzie powyżej), dzień tygodnia, informujące wszystkich odbiorców, którym się kończy wykupiona usługa w następnym miesiącu lub za określony czas (np. X dni). Taki przykładowy proces został zaprezentowany na powyższym diagramie. W tym przypadku składa się z określenia listy usług, komunikatów do wysłania i ich wysyłki (komunikaty A-F).

Reklama

Proces wyborczy

Tydzień temu odbyły się w Polsce wybory Prezydenta RP. Głosy zdobyte przez kandydatów rozłożyły się i żaden kandydat nie zdobył ich liczby wymaganej do wygrania w pierwszej turze (czyli powyżej 50% głosów). Za tydzień będzie więc druga tura… Od kilku tygodni, temat nie schodził z pierwszych stron serwisów, z czołówek wiadomości. Jedni informowali o tym gdzie tym razem się pojawił dany kandydat, co powiedział, co się wydarzyło w trakcie spotkania, a inni przypominali o wcześniejszym zachowaniu, decyzjach. Jedni przekonują na spotkaniach bezpośrednich, a inny wykorzystując sieć Internet. Jedni tworzą nowe hasła wyborcze, a drudzy opierają się na dotychczasowych zdaniach. Jedni zastanawiali się na kogo zagłosować, inni wiedzieli od samego początku. Teraz z kolei pojawiają się sondaże, które raz dają wygraną jednemu kandydatowi, a innym razem temu drugiemu. Kandydaci musieli jednak zacząć od zgłoszenia swojej kandydatury oraz przedstawienia odpowiedniej liczby głosów popierających. A jeszcze wcześniej musiał zostać ogłoszony termin wyborów, aby cały proces mógł ruszyć.

Proces wyborczy o zgłoszenia komitetu/kandydata, poprzez prowadzenie kampanii aż po przeprowadzenie samych wyborów, definiuje tzw. Kodeks wyborczy. Szczegółowe wytyczne są opisane w dokumencie „Kodeks wyborczy”, dokładnie ustawie, opublikowanej na stronach rządowych dotyczących wyborów. Jest to dokument, który określa zasady dla poszczególnych wyborów. Na potrzeby tego wpisu skupiałem się na dziale V, a efekt tego spróbowałem zobrazować na poniższym diagramie.

Kilka komentarzy do tego procesu:

• W sam proces wyboru Prezydenta (wg rozdziału 1 w dziale V) są zaangażowane minimum 3 podmioty – Marszałek Sejmu, Kandydat na Prezydenta oraz Państwowa Komisja Wyborcza – co oznaczyłem elementami znanymi z UML, łącząc te obiekty z odpowiednimi krokami procesu, przez połączenia typu asocjacja.
• Działania w tym procesie wykonywane są w określonym rygorze czasowym w zakresie momentu ogłoszenia oraz przeprowadzenia poszczególnych etapów – co zaznaczyłem przez zdarzenia wskazujące na momenty czasu (ang. timer event) wykorzystywane w diagramach BPMN.
• W procesie jest krok „Zgłoś kandydaturę” oznaczony jako podproces, ze względu na to, że jest to rozbudowane działanie (opisane w rozdziale 2 działu V), realizowane także w ustalonym rygorze czasowym. Kroki tego procesu zostały zasygnalizowane w ramce „Zgłoś kandydaturę”, wraz z połączeniem ich do wskazanych wcześniej uczestników procesu.
• W procesie kluczowym elementem jest krok „Zlicz głosy” , występujący 2 razy, przy czym pierwszy z nich występuje zawsze, a drugi opcjonalnie, w zależności od wyników 1 tury głosowania, co zostało oznaczone za pomocą bramki opartej o dane (ang. Exclusive data-based gataway)

„Ciche” zdarzenie w procesie

Miałem pomysł na wpis zainspirowany tym, co się dzieje obecnie w Polsce i na świecie. Zrezygnowałem jednak z niego, choć tematyka tego wpisu będzie jakoś związana z tematyką zdrowia i medycyny. Jakiś czas temu, wysłałem w usługach medycznych zlecenie.. Po wybraniu właściwej opcji, potwierdzeniu oświadczeń zlecenie zostało wysłane. Mijają kolejne dni, a powiadomienia o realizacji/podjęciu zlecenia nie przychodzi. Po sprawdzeniu w systemie okazało się, że zlecenie wisi. Postanowiłem ustalić co się dzieje poprzez wykorzystanie infolinii zamiast udawać się do punktu, czekać w kolejce i odejść „z niczym” – co się ostatecznie okazało. Okazało się, że lekarz właściwy do podjęcia zlecenia jest nieobecny przez określony czas. Trudno, trzeba poczekać.

Wracając jednak do infolinii, z której nie korzystałem od dawna, spotkałem się z nową dla mnie sytuacją. Generalnie bardzo rzadko mam okazję korzystać z infolinii. Ostatnie moje doświadczenia były inne, bardziej standardowe, opierające się na wybieraniu określonych numerów z klawiatury, a potem kończyło się rozmową z konsultantem. Tym razem było inaczej…

Po przywitaniu, przedstawieniu formuły o ochronie danych osobowych, identyfikacji poprzez podanie numeru klienta, padło sformułowanie: „Proszę powiedzieć czego potrzebujesz…”. I w tym momencie nastała cisza – ja nic nie mówiłem i w słuchawce była cisza. Czekałem na standardową formułkę: „Wybierz 1, aby…., wybierz 2, aby…”. Po kilkunastu sekundach usłyszałem: „Powiedz, co potrzebujesz, na przykład [i pojawia się fraza] chcę się umówić na wizytę”. I w tym momencie stało się jasne, że zmienił się model obsługi na infolinii. Podałem potrzebę i „obsługa” poszła dalej już w mniej zaskakujący sposób. Było to ciekawe doświadczenie, które próbowałem zobrazować na poniższym diagramie w BPMN, z pewnym zastrzeżeniem. Zastosowałem na nim uproszczenie dla zadania „Kontynuuj proces” (zaznaczonego linią przerywaną). Nie wskazałem konkretnych kroków, które dalej mogłyby wystąpić – można to potraktować jako podproces lub pominięcie kroków procesu podczas jego wizualizacji.

Po rozłączeniu zacząłem się zastanawiać:

• (1) na ile sekund ciszy był ustawiony system (oznaczenie zdarzenia czasowego (ang. intermediate timer event) na diagramie),
• (2) co w sytuacji, gdybym użył jakiegoś sformułowania, np. komentując do osoby obok: „chyba nie działa”,
• (3) co w sytuacji, gdybym użył słowa, na które system nie jest przygotowany,
• (4) co w sytuacji, gdybym powiedział coś za cicho/niewyraźnie lub w sposób niekompletny (np. ze względu na posiadane objawy)

System w różnych sytuacjach może mieć przygotowaną odpowiednią reakcję – prosić o powtórzenie, powiedzenie głośniej, użycie innych słów, „dopyta” lub skieruje bezpośrednio do konsultanta z odpowiednim oznaczeniem sprawy. Sytuacje (2)–(4) są wynikiem działań oznaczonych na diagramie poprzez grupę, w której znajduje się „Przeanalizuj przekaz”. Jest to pewne uproszczenie, na które sobie pozwoliłem i wykorzystałem do tego element bramki opartej o dane (ang. data based gateway). Danymi tutaj jest „treść” przekazu przełożona na odpowiednie części składowe oraz odpowiednio przeanalizowana (zainteresowanych odsyłam do publikacji na ten temat).

Przypuszczam, że takie rozwiązania nie są rzadkością. Wynikać to może z różnorodności potrzeb użytkowników. Zdarzyło mi się kilka razy, że zastanawiałem się, którą opcję wybrać spośród wskazanych i przeważnie wtedy wolałem nawiązać połączenie z konsultantem. Myślę, że pewne kwestie mogą zostać obsłużone bez udziału konsultanta – na przykład mógłbym sobie wyobrazić, że przesunięcie wizyty na pierwszy możliwy termin. W powyższym przypadku to system za użytkownika wybiera odpowiednią ścieżkę obsługi a może nawet skierować do odpowiedniego konsultanta, bazując na ustalonych regułach czy słowach kluczowych.

Proces planowania sprintu

Na początku stycznia na LinkedIn jeden z jego użytkowników udostępnił wpis ze strony agileinstitute.pl o tytule „Czy cel sprintu w Scrumie jest opcjonalny?”. Autorem artykułu jest Aleksander Kóska i pod jego udostępnieniem rozwinęła się ciekawa dyskusja. W trakcie dyskusji wyraziłem swoje zdanie, że moim zdaniem dobrze jest, gdy ten cel sprintu jest zdefiniowany, bo wiemy wtedy do czego zespół dąży i łatwiej podejmować decyzje, gdy pojawią się wątpliwości. O tym więcej za chwilę… Swoją drogą warto zapoznać się ze wskazanym artykułem oraz z powiązanymi treściami.

Po zapoznaniu się z tą dyskusją, zacząłem się zastanawiać jak w „rzeczywistości” wygląda proces planowania sprintu oraz jak on jest powiązany z określonym celem sprintu. Specjalnie jedno ze słów w powyższym zdaniu umieściłem w cudzysłowie, ponieważ będzie to pewne spojrzenie na ten proces. A proces ten, czego mam świadomość, może wyglądać różnie w zależności od specyfiki produktu, składu zespołu, jego dojrzałości agile’owej, a także zebranego doświadczenia w trakcie dotychczas zakończonych sprintów. Zaznaczam, że jest to spojrzenie z perspektywy product ownera. Gdyby zapytać różne zespoły lub product ownerów, pewnie można byłoby zidentyfikować różnice, ale myślę, że pewne ramy pozostałyby wspólne.

Zacznę od próby zobrazowania tego procesu na diagramie. Następnie spróbuję go przybliżyć. Do zobrazowania procesu użyłem notacji BPMN (pokolorowanej w specjalny sposób), której staram się używać, gdy próbuję graficznie przedstawić diagramy i koncepcje omawiane we wpisach na tym blogu.

Na diagramie zostały umieszczone następujące kroki:
1) Określ cel sprintu
Choćby wstępnie, product owner powinien określić czy w kolejnym sprint zespół ma się skupić na dalszym rozwoju funkcjonalności, dodaniu nowej funkcjonalności, likwidacji długu technologicznego, poprawie błędów, dokończeniu zadań z bieżącego sprintu lub zmianie funkcjonalności po zebranych uwagach np. z pilotażu. Możliwości jest wiele, zależy to od produktu, etapu jego rozwoju oraz ustalonego wcześniej planu działań. Product owner określając cel sprintu kieruje się wizją produktu, do której dąży. Przygotowanie sprintu oraz sama ceremonia planowania odbywa się w odpowiednim momencie czasu (dlatego zastosowałem na starcie procesu zdarzenie start event – timer).
2) Wybierz elementy z backlog
Product owner może wybrać wstępną listę elementów, którymi powinien się zespół zająć w następnym sprint. Elementy wynikają z przyjętego celu sprintu oraz priorytetów w ramach backlogu (wejście do kroku procesu oznaczone za pomocą asocjacji na diagramie). Zadania powinny być już wycenione na refinement (polecam wpis na blogu agile247.pl na temat tej ceremonii). Podczas ich wyboru uwzględnia prędkość (ang. velocity – odsyłam do szczegółowej informacji na scrum.org) oraz możliwości (ang. capacity – odsyłam do szczegółowej informacji na scrum,org) zespołu (kolejne wejścia do tego kroku, które oznaczyłem na diagramie – są to elementy wykorzystywane podczas realizacji kroku). Efektem jest wstępna wersja sprint backlog (wyjście z kroku procesu).
3) Omów elementy z zespołem
Na ceremonii planowania, wstępny sprint backlog omawiany jest z zespołem, wyjaśniane są wątpliwości (jeśli się pojawią). Często pojawia się dyskusja o tym, czy zadania są możliwe do wykonania, czy jednak nie powinny być wykonane inne zadania – bazując na doświadczeniach wcześniejszych sprintów i tym, co się wydarzyło od momentu wyceny i omówienia danego zadania podczas refinement). Product owner powinien także omówić jak dane zadanie, które wybrał w poprzednim kroku, przyczynia się do realizacji celu sprintu, który także powinien przedstawić. Zespół z kolei patrząc na proponowany cel sprintu może zaproponować inne zadania, które jego zdaniem przyczynią się do realizacji celu.
4) Zaktualizuj elementy
Jeżeli to jest konieczne elementy sprint backlog są aktualizowane i wyceniane ponownie. Podczas tego kroku mogą się pojawić dodatkowe zadania, nowe lub wzięte z backlog lub mogą zostać jakieś zadania „zrzucone” do backlog. W tym kroku może także nastąpić wstępne przypisanie opiekunów elementów (wyjście z kroku) – na przykład zespół może określić, którymi zadaniami zajmie się w pierwszej kolejności i kto z zespołu podejmuje jakie kroki. Poszczególni członkowie zespołu sami wskazują, które zadania zamierzają zrealizować. Efektem jest zaktualizowany sprint backlog.
5) Potwierdź kompletność elementów
Krok, którego celem jest ostateczne potwierdzenie czy cały zespół wie i rozumie co jest do zrobienia, do czego dąży zespół (wskazane poprzez cel sprintu), jaki jest wstępny plan na realizację zadań oraz tego, że wszystkie konieczne zmiany w sprint backlog zostały wykonane.
6) Uruchom sprint
W tym momencie powstaje pewien rodzaj umowy między zespołem a product ownerem. Pozwala ona zespołowi skupić się na wykonywaniu zaplanowanych prac. Formalne uruchomienie sprintu następuje przeważnie w narzędziu wspierającym pracę zespołu, monitorowanie postępów, dokumentowanie działań. Takie narzędzie może także wspierać liczenie prędkości zespołu.

Powyższy proces jest ważnym elementem pracy w zespole agile’owym. Planowanie to ceremonia, która decyduje w dużym stopniu o tym jak dużymi krokami rozwija się produkt. Jeżeli capacity zespołu lub jego prędkość spada, zespół w porozumieniu z product ownerem podejmie na kolejny sprint mniejsze zobowiązanie. Efektem może być późniejsze dostarczenie oczekiwanej funkcjonalności dla klienta. Może także wystąpić sytuacja, gdy konieczne będzie ograniczenie wymagań odnośnie produktu.

Jak widać cel sprintu przewija się na każdym kroku tego procesu planowania. Pomaga decydować o tym, co powinno zostać podjęte w danej iteracji a co porzucone. Bez niego będzie o wiele trudniej. Planowanie jako czynność biznesowa, zgodnie z jej definicją, zakłada silną korelację między celem oraz sposobem dojścia do niego.

W definicji zawartej w business dictionary mamy zapis: „Podstawowa funkcja zarządzania obejmująca jeden lub wiele planów do osiągnięcia optymalnego połączenia potrzeb [czyli wymagań zapisanych w backlog i planie rozwoju produktu] z dostępnymi zasobami [capacity zespołu, jego umiejętności]. Proces planowania obejmuje: (1) identyfikację celów do osiągnięcia; (2) definiuje strategię do ich osiągnięcia; (3) tworzy lub organizuje niezbędne środki [omawiane podczas planowania] (4) wdraża, prowadzi i monitoruje kroki z zachowaniem odpowiedniej sekwencji [codzienne daily pozwala na weryfikację postępu prac, identyfikację problemów]”. W nawiasach kwadratowych umieściłem komentarze odwołujące się do treści poruszonych powyżej podczas opisu procesu planowania w agile.

Myślę, że zdefiniowanie celu dla sprintu tworzy całość z ceremonią oraz jest spójne z rozumieniem procesu planowania.

—

Przypominam o możliwości wypełnienia anonimowej ankiety dot. mojego bloga – https://www.surveymonkey.com/r/LVC5B59. Wypełnienie ankiety to tylko kilka minut. Zachęcam do tego.

Gdy brak zdarzenia…

Ostatnio idąc do pracy, zauważyłem jak zmienia się cykl na skrzyżowaniu, które muszę pokonać. Samochody zaczęły zwalniać i w momencie jak dotarłem na skrzyżowanie zapaliło się im czerwone a ja nacisnąłem przycisk dla pieszych, aby wywołać zielone. Niestety zgodnie z cyklem zapaliło się światło zielone najpierw na jednej podporządkowanej, potem na drugiej. W tym momencie powinno zapalić się światło zielone dla pieszych, ale to nie nastąpiło. Przypuszczam, że za późno nacisnąłem przycisk, aby algorytm zmiany świateł to wyłapał. Może przycisk nie działał, choć to raczej nie możliwe, bo często z tego przejścia korzystam. Mogę przypuszczać, że cykl jest ustawiony jak na poniższym diagramie.

Na powyższym diagramie w BPMN wykorzystane zostały elementy:

• Zdarzenie oparte o czas (nadejście określonego momentu czy minięcie określonego czasu), co jest oznaczone przez obiekt timer event. Na diagramie są 2 takie zdarzenia: początkowe dla procesu (start timer event), oznaczone jako (A) na diagramie oraz pośrednie, występujące wewnątrz procesu (intermediate timer event), oznaczone kolejnymi literami (B, C, D, E).
• Zdarzenie informujące o otrzymaniu sygnału/komunikatu od zewnętrznego aktora (message event), tym razem zastosowane wewnątrz procesu (intermediate message event). Takim komunikatem/sygnałem jest żądanie od pieszego, który oczekuje zmiany światła z czerwonego na zielone dla przejścia dla pieszych. Ostatnio wskazywałem, że to zdarzenie może rozpocząć proces. W tym wypadku to zdarzenie wpływa na przebieg procesu, który wykonałby się i tak bez tego zdarzenia – nastąpiłaby zmiana świateł, tak, aby samochody z dróg podporządkowanych mogły przejechać przez skrzyżowanie. Różnica między obiektami jest widoczna na diagramach – jedno z nich ma pojedynczą linię (początkowe), a drugie podwójną (wewnątrz procesu).
• Bramka oparta o zdarzenia (event-based gateway) do rozdzielenia ścieżki. Bramka ta (typu exclusive) działa w ten sposób, że pierwsze napotkane zdarzenie inicjuje uruchomienie ścieżki/przebiegu procesu, występującego po tym zdarzeniu. Na końcu rozdzielenia też jest bramka i w zależności od jej rodzaju – wszystkie ścieżki muszą dojść do tego miejsca lub wystarczy jedna, aby proces przeszedł dalej. W powyższym przykładzie zastosowano również bramkę, która oznacza, że wystarczy tylko jedno z „wejść”, aby przejść dalej w procesie (tzw. exclusive gateway). Taka bramka znajduje się także poniżej, w celu wyboru jednej ze ścieżek, w zależności od tego, czy światło dla pieszych jest zielone czy nie. Decyzja oparta jest o zebrane dane/statusy (exclusive data-based event) a nie zdarzenia. Wcześniejsze zdarzenie (żądanie pieszego) spowodowało zmianę światła lub nie – jest to w sumie zero-jedynkowe. Takie oznaczenie można zaliczyć do danych sterujących procesem. Gdy brak takiego zdarzenia, zadania dotyczące światła dla pieszych w przebiegu procesu zostaną pominięte.
• Zadania (ang. tasks) wykonywane w procesie – zmiany świateł na czerwone, a potem na zielone dla odpowiednich sygnalizatorów oznaczonych numerami (1)-(4).
• tzw. artefakty, czyli dodatkowe elementy rozszerzające interpretację diagramu. Dodałem komentarze dotyczące przebiegu procesu, aby lepiej oznaczyć miejsca, które opisuje w punkcie dotyczącym bramek. Są to informacje dodatkowe, które nie sterują przebiegiem procesu, a pozwalają lepiej zrozumieć przedstawiony diagram.

Za pomocą wskazanych obiektów można sterować przebiegiem procesu oraz sekwencją wykonywanych zadań. W zależności od obsłużonych zdarzeń lub ich kolejności wystąpienia, proces pójdzie ścieżką „domyślną”, obsłuży wyjątek lub zastosuje zadania wynikają z alternatywnego przebiegu procesu. Powyższy proces mógłby przebiegać tak, że zawsze następuje przełączenie światła dla pieszego – z czerwonego na zielone, niezależnie od jego żądania.

Może być też tak, że w zależności od liczby żądań, czy jedno czy z dwóch stron jezdni, zmiana świateł dla samochodów następuje szybciej lub czas oznaczający, że konieczne jest przestawienie świateł się wydłuża. Pewnie istnieje też system, który dostosowuje długość cykli do ruchu lub natężenia ruchu pieszych. W niektórych miastach były testowane (a nawet chyba są wdrożone) takie mechanizmy, które badają natężenie ruchu lub mają zmienny system sygnalizacji w zależności od pory dnia.
—
Przypominam o możliwości wypełnienia anonimowej ankiety dot. mojego bloga – https://www.surveymonkey.com/r/LVC5B59. Wypełnienie ankiety to tylko kilka minut. Dzięki niej będę mógł tworzyć treści bardziej dostosowane do Waszych oczekiwań. Jeżeli pojawią się jakieś uwagi do samej ankiety lub problemy z jej wypełnieniem prośba o sygnał w komentarzu lub na adres e-mail podany po prawej stronie.

Kiedy zaczyna się proces

Oczekiwanie na zdarzenie w poprzednim wpisie było związane ze zdarzeniami, które mają miejsce w trakcie trwania procesu i pozwalają na jego kontynuowanie. Z kolei dzielenie klasy na pary, było związane ze zdarzeniami przerywającymi proces lub wymagającymi wykonania określonych kolejnych kroków. Obydwie sytuacje były związane z tzw. intermediate events.

W przypadku BPMN można rozróżnić również zdarzenia inicjujące dane proces – tzw. start events. Proces może rozpoczynać się w wyniku wystąpienia danego zdarzenia (np. momentu czasu) lub jednego z wielu zdarzeń (np. czas lub wiadomość). Możliwa jest także sytuacja, gdy musi wystąpić równocześnie kilka zdarzeń. Dla każdej z tych sytuacji, język BPMN przewiduje różnego typu oznaczenia zdarzeń. Oznaczenia te pozwalają szybko zorientować się, podczas czytania diagramu, jaki rodzaj zdarzenia inicjuje proces.

Załóżmy, że mamy następującą sytuację. Pewna jednostka po zakończeniu każdego miesiąca kalendarzowego przygotowuje raport. Na przygotowanie raportu składa się określenie parametrów raportu, wykonanie raportu w systemie oraz przygotowanie komentarza do raportu. Taki proces jest inicjowany przez zdarzenie o typie określenia czasu (ang. timer), co widoczne jest na poniższym diagramie.

Załóżmy, że w pewnym momencie podjęto decyzję, że raport może być także przygotowywany na żądanie, zgodnie z wytycznymi podanymi we wniosku. Poniższy diagram w BPMN prezentuje dodanie takiego zdarzenia o typie wiadomości (ang. message). Jako element uzupełniający kroku „Określ parametry raportu” dodano informację o danych wejściowych (opcjonalnych).

Obok wskazanych typów zdarzeń inicjujących BPMN przewiduje jeszcze kilka ich rodzajów: niezdefiniowany (ang. none), warunkowy (ang. conditional), sygnał (używany przy łączeniu procesów, ang. signal), różne zdarzenia (ang. multiple), równoczesne zdarzenia (ang. parallel).